Podsumowanie 4. edycji konferencji „Miasta Przyszłości”

W dniach 14-16 września 2021 r. odbyła się 4. edycja konferencji ,,Miasta przyszłości” organizowana przez Fundację Miasta Przyszłości i Sweco Polska. W wydarzeniu brali udział inspirujący prelegenci z Polski, Szwecji, Danii oraz Austrii. Program konferencji był zróżnicowany i multidyscyplinarny, więc każdy mógł znaleźć  dla siebie coś interesującego.

Podobnie jak w poprzednim roku, konferencja była przeprowadzona online w formie wideokonferencji w czasie rzeczywistym. Uczestnicy mogli na żywo zadawać swoje pytania.

Jak tworzyć zrównoważone i przyjazne społeczeństwu miasta?

W pierwszej sesji konferencji (14.09.2021 r.) Marcus Schober, Członek Rady Miasta Wiednia i Komitetu ds. mieszkalnictwa, budownictwa mieszkaniowego, odnowy miejskiej i kwestii kobiet przedstawił Wiedeń jako wzór do naśladowania dla innych miast. Wśród istotnych kwestii wymienił przestępność cenową wynajmu mieszkań, która sprawiła, że 60% mieszkańców żyje w dofinansowanych lub państwowych mieszkaniach. Ważnymi aspektami, na które Wiedeń zwraca uwagę jest także bezpieczny, dostępny transport, odporność klimatyczna i implementacja ekologicznych rozwiązań.

Z tematem budowania nowych osiedli mieszkaniowych, które odpowiadałyby na wyzwania współczesności zmierzyła się Joanna Erbel, socjolożka, działaczka miejska, ekspertka do spraw mieszkaniowych i założycielka Fundacji Blisko. Podczas prezentacji przybliżyła koncepcję tworzenia zrównoważonego miasta, wypracowaną przy okazji tworzenia Warszawskiej Dzielnicy Społecznej, która uwzględnia: miastotwórczość, wspólnotę, różnorodność, mobilność, środowisko i budownictwo. Joanna zachęcała do skupienia się na społeczeństwie i bioróżnorodności, by móc tworzyć miasta życzliwe i proponuje, aby dostrzegać pozytywne zmiany w projektach deweloperskich, aby zachęcać i dążyć do wprowadzania kolejnych rozwiązań.

Z kolei Borys Martela, badacz i działacz społeczny związany z Obserwatorium Polityki Miejskiej oraz Instytutem Rozwoju Miast i Regionów starał się przekonać uczestników, a zwłaszcza władze miejskie, do konsultacji społecznych z udziałem najmłodszych. Argumenty promujące to podejście, uwzględniają kontekst demograficzny, aspekty praw dziecka i potencjał podejmowania lepszych decyzji. Rozwiązania wynikające z konsultacji opartych o metody warsztatowe i charakterystyczne dla edukacji artystycznej, pozwalają tworzyć miasta przyjazne młodym, które jednocześnie stają się przyjazne wszystkim.

Ślad węglowy, cyrkularność i innowacje energetyczne w budynkach i miastach

Drugi dzień konferencji (15.09.2021 r.) był skupiony na aspektach budowlanych, inżynierskich i energetycznych, które pomagają stworzyć przyjazne miasta przyszłości. David Jirout ze Sweco Sweden przedstawił w jaki sposób optymalizuje się ślad węglowy budynków przy użyciu algorytmów. Podczas prezentacji został przedstawiony sposób określania śladu węglowego w oparciu o model BIM oraz sposób optymalizacji wykorzystujący uczenie maszynowe, uwzględniający potencjał tworzenia efektu cieplarnianego i potencjalny koszt produktu na przykładzie żelbetu. Prelegent pozostawił nas z wnioskiem, że ograniczanie śladu węglowego materiałów może być jednocześnie korzystne pod kątem ekonomicznym.

O tym jak pogodzić budownictwo i gospodarkę cyrkularną opowiedziała dr Urszula Koźmińska – architektka pracująca w Warszawie i Amsterdamie oraz wykładowczyni i badaczka w Aarhus School of Architecture w Danii. Zaprezentowano projekty adaptacji budynków istniejących oraz formy wykorzystywania materiałów odpadowych, prefabrykatów i technologie montażu ułatwiające ponowne wykorzystanie materiałów. Podczas prezentacji poruszono temat wzrastającej świadomości duńskiego społeczeństwa, powiązanej z programami i grantami wspierającymi gospodarkę cyrkularną.

Na koniec Johnny Iversen ze Sweco Denmark zaprezentował temat innowacyjnych systemów energetycznych na przykładach ze Skandynawii. Poruszono temat ciepłownictwa czwartej oraz piątej generacji, skupionych na docelowym obniżeniu temperatury nośnika ciepła oraz podnoszeniu efektywności energetycznej.

Na rowerach cargo przez zielone miasta

Trzeciego dnia konferencji (16.09.2021 r.) rozmawialiśmy o ważnych miejskich trendach. Krzysztof Gubański, socjolog miasta oraz autor pierwszego polskiego bloga o rowerach cargo i miejskiej mobilności „Jeden samochód mniej”, przedstawił ideę rowerów towarowych. Jak pokazują statystyki, rowerami cargo można spokojnie obsłużyć ok 15-30% przesyłek (1/3 paczek to drobnica, a odległości 30% końcowych dostaw to mniej niż 5 km). Ciekawym przykładem jest też zagospodarowanie nieużywanych przestrzeni pod wiaduktami na mikro huby.

O istotnym problemie, jakim jest betonoza w przestrzeni miejskiej, opowiadał Jan Mencwel, członek stowarzyszenia Miasto Jest Nasze i autor książki „Betonoza”. Jan zwrócił uwagę na potrzebę zmian systemowych w walce z betonozą, w takich obszarach jak problematyka łatwości wydawania przez urzędników decyzji o wycinkach (powodowaną m.in. obawą o konsekwencje związane z potencjalnymi uszkodzeniami drzew), niskie kary za wycinki czy ograniczony wpływ mieszkańców na zagospodarowanie otaczającej nas przestrzeni (m.in. odbetonowywanie i nasadzenia, co jest już praktyką miast np. w Holandii).

Na zakończenie 4. edycji konferencji Dominika Krzych i  Katarzyna Basiewicz, założycielki portalu Inspekty.pl, opowiedziały nam inspirującą historię o miejskim ogrodnictwie.  Dziewczyny pokazały jak prostymi środkami (skrzynki z odzysku, worki po kawie) można uprawiać w mieście warzywa, owoce czy zioła, a przy tym edukować dzieci i integrować lokalną społeczność („Dzień sąsiada”).

Każdą sesję uzupełniły ciekawe dyskusje prowadzone przez miejskich ekspertów, urbanistów i dziennikarzy przeplatane pytaniami uczestników. Dodatkowo, aby zwiększyć dostępność ważnych treści poruszanych na konferencji, wszystkie wystąpienia w języku polskim były tłumaczone na Polski Język Migowy.

Podziękowania dla patronów konferencji

Patronat honorowy nad konferencją objęli: Prezydent Miasta Poznania, Prezydent Miasta Krakowa, Prezydent Miasta Gdyni, Prezydent Miasta Łodzi, Prezydent Miasta Kielce, Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Polska Rada Centrów Handlowych, Skandynawsko-Polska Izba Gospodarcza, Kongres Ruchów Miejskich, Fundacja Integracja, Fundacja Sendzimira, Polski Związek Firm Deweloperskich oraz Towarzystwo Urbanistów Polskich.

Patronami merytorycznymi byli: Magazyn Miasta, blog o ekologii Green Projects, Urbcast, Fundacja Proptech, Fundacja Fenomen, portal Inspekty, kolektyw miejski AntyRAMA, Architekci dla Klimatu oraz blog Jeden Samochód Mniej.

Wśród Patronów medialnych znaleźli się URBNEWS,  magazyn Obiekty, blogi SmartCity Expert oraz SmartCityBlog, Magazyn Obiekty, Architektura-murator, Architektura & Biznes,portal urbanistyka.info oraz Arch-app.

Neutralność klimatyczna naszej konferencji

Podobnie jak w poprzednich latach, także 4. edycja konferencji stała się neutralna dla klimatu. W związku z tym, że całość odbywała się w trybie online mogliśmy całkowicie zapomnieć o emisjach związanych z podróżowaniem. Prelegenci i uczestnicy łączyli się z domów, albo ze swoich biur korzystając z podłączenia do Internetu. I właśnie emisje związane ze streamingiem, korzystaniem z Internetu oraz różnych urządzeń uwzględniliśmy w naszych uproszczonych wyliczeniach śladu węglowego.

W tym celu skorzystaliśmy z najnowszych danych opracowanych przez Carbon Trust. Przyjęliśmy średni europejski wskaźnik zużycia energii urządzeń na potrzeby streamingu (188 Wh) oraz wskaźnik emisji polskiej sieci elektroenergetycznej (mimo, że nie wszystkie urządzenia korzystają z krajowego prądu). Na naszym kanale na YouTube sprawdziliśmy statystyki łącznego czasu wyświetlania filmów z 3 dni konferencji. Tydzień po wydarzeniu mamy na liczniki nieco ponad 1300 godzin.

Biorąc te powyższe wartości i założenia w sumie wyszło nam raptem 177 kgCO₂e. Zakładamy jednak, że w przyszłości ta liczba może nieco wzrosnąć, bo nie wszystkie zarejestrowane osoby (a było ich ponad 760) zdążyły obejrzeć nagrania. Ponadto, powinniśmy też uwzględnić emisje związane z naszą pracą nad organizacją wydarzenia, ale to jest już zbyt to trudne do ustalenia. Ostatecznie zaokrągliliśmy w górę nasz konferencyjny ślad węglowy do 1 tony ekwiwalentu dwutlenku węgla. Żeby go skompensować zakupiliśmy tzw. carbon credits z projektu DelAgua Public Health Program in Eastern Africa, który polega dystrybucji efektywnych i bezpiecznych piecyków do gotowania wśród ludności Rwandy.

Zapraszamy już teraz na 5. edycję konferencji „Miasta Przyszłości”! Informacji o niej najlepiej wypatrywać w fundacyjnym newsletterze.