Sweco Polska opracuje analizę potencjału retencyjnego na Dolnym Śląsku

Opublikowano: 10/02/2025

6 lutego 2025 r. Sweco  Polska podpisało umowę z Instytutem Rozwoju Terytorialnego – samorządową jednostką organizacyjną Województwa Dolnośląskiego, na realizację zadania pn. „Opracowanie analizy potencjału retencyjnego na obszarze województwa dolnośląskiego”. Diagnoza zdolności retencyjnych poszczególnych zlewni międzynarodowego dorzecza rzeki Odry na Dolnym Śląsku to pierwszy krok w ochronie funkcji retencyjnych terenów o takim potencjale za pomocą odpowiednich narzędzi planowania przestrzennego.

fot. Instytut Rozwoju Terytorialnego

Analiza potencjału retencyjnego województwa dolnośląskiego

Celem opracowania, przygotowywanego przez Sweco Polska, jest szczegółowe określenie potencjału retencyjnego województwa dolnośląskiego. Według jednolitej metodyki zostaną zidentyfikowane obszary charakteryzujące się zdolnością do przechwytywania, gromadzenia oraz ograniczania spływu wód opadowych i roztopowych. Analiza skupi się głównie na retencji krajobrazowej i niesterowanej. Wyniki będą stanowiły podstawę do wyznaczenia działań oraz rekomendacji w zakresie gospodarowania zasobami wodnymi, zgodnie z krajowymi i unijnymi wytycznymi.

Przegląd lokalnych dokumentów planistycznych i polityk gminnych

W ramach projektu przeanalizowane zostaną również lokalne dokumenty planistyczne oraz polityki gminne w kontekście wyzwań związanych z gospodarką wodną. Analiza obejmie całe województwo dolnośląskie, wraz z kołnierzem obejmującym zlewnie III rzędu, w tym także transgraniczne zlewnie po stronie polskiej, czeskiej i niemieckiej.  Opracowane rekomendacje i wnioski mają przyczynić się do realizacji kluczowego celu Dolnośląskiej Polityki Wodnej –zwiększenia zdolności retencyjnych na terenie województwa dolnośląskiego (w ujęciu zlewniowym).

Projekt zakłada sześciomiesięczny okres realizacji od daty podpisania umowy, co oznacza, że wyniki zostaną przedstawione w drugiej połowie 2025 roku.

Komentarz Eksperta

Patryk Pszczółkowski, Kierownik Zespołu GIS: „W gospodarce wodnej od pewnego czasu trwa dyskusja na temat wyższości jednego rodzaju retencji (zbiorniki, poldery) nad drugim rodzajem retencji (mokradła, lasy, gleba, itd.) i odwrotnie. Część ekologów protestuje przeciwko zbiornikom/polderom, podczas gdy niektórzy inżynierowie i decydenci nie widzą sensu w realizacji działań w zakresie np. retencji glebowej czy ochrony/ekspansji mokradeł.

Konstruktywna dyskusja branży na ten temat jest potrzebna, ale w niektórych przypadkach forma prowadzonej dyskusji doprowadza do klinczu w planowaniu inwestycji. Kluczem do efektywnej gospodarki wodnej jest połączenie obu rodzajów retencji w sposób odpowiadający lokalnym/regionalnym uwarunkowaniom terenowym, środowiskowym, społecznym, ekonomicznym. Ważna jest również odpowiednia priorytetyzacja działań, która zapewni realizację działań prośrodowiskowych, tam gdzie to efektywne i możliwe, oraz wdrożenie technicznych działań inżynierskich, tam gdzie działania prośrodowiskowe nie wystarczą do zabezpieczenia potrzeb człowieka.

Istotnym aspektem, z punktu widzenia tej dyskusji, jest fakt, iż w praktyce, aby wykonać niektóre zadania inwestycyjne z zakresu środowiskowego często konieczne jest użycie tradycyjnych inżynierskich metod i ciężkiego sprzętu budowlanego (np. renaturyzacja rzek, doprowadzenie wody z rzeki na tereny retencyjne, rozbiórka obiektów inżynierskich). W związku z tym, bardzo ważną metodą realizacji projektów prośrodowiskowych jest przeznaczenie wybranego obszaru naturalnego jako obszar niezabudowany/biologicznie czynny. Wnioski z niniejszego opracowania powinny pomóc wskazać takie obszary.

Chcielibyśmy również, aby w opracowaniu mocno wybrzmiały potrzeby z zakresu ekonomii środowiska, tj. konieczności wypracowania metod wyceny niektórych usług ekosystemowych oraz umocowanie ich w przepisach. Odpowiednio opracowane przepisy, mogłyby poniekąd wymuszać na inwestorach włączenie tego typu aspektów do analiz i tym samym przyczynić się realnie do zwiększenia poziomu ochrony środowiska naturalnego w wieloletniej skali.”

fot. Instytut Rozwoju Terytorialnego