Urząd Marszałkowski w Szczecinie – przykład zrówoważonego budownictwa w sektorze publicznym

Opublikowano: 14/02/2020

Obecnie poszczególne wydziały Szczecińskiego Urzędu Marszałkowskiego rozlokowane są na terenie całego Szczecina, co powoduje szereg niedogodności związanych z normalnym funkcjonowaniem urzędu. Sytuacja ta wymusza zarówno na interesantach, jak i na samych urzędnikach konieczność częstego przemieszczania się pomiędzy poszczególnymi jednostkami. W związku z tym, podjęto decyzję o konsolidacji wszystkich wydziałów. Na miejsce inwestycji wybrano istniejący budynek po dawnej przychodni przy ulicy Piłsudskiego 40-42 oraz przyległy teren, od strony ulicy Mazowieckiej.

Inwestor podjął decyzję o modernizacji istniejącego budynku oraz wybudowaniu na przyległym terenie nowego, wyjątkowego na skalę kraju budynku pasywnego na miejscu obecnie zajmowanym przez Wojewódzką Stację Pogotowia Ratunkowego.

Oba budynki są certyfikowane według schematów zrównoważonego budownictwa: budynek modernizowany w schemacie BREEAM International Non-Domestic Refurbishment 2015 , natomiast nowy demonstracyjny budynek w schemacie BREEAM International New Construction 2016, w opcji Fully Fitted (z pełnym wykończeniem powierzchni wewnętrznej). Ponadto nowy budynek ma uzyskać certyfikat budynku pasywnego zgodnie z metodologią Passivhaus Institut w Darmstadt, co dodatkowo stanowi o wyjątkowości całego założenia inwestycyjnego.

Dla etapu przejściowego (Interim) budynki w systemie certyfikacji BREEAM otrzymały ocenę Very Good, co potwierdza bardzo dobre podejście inwestora do tematu zrównoważonego budownictwa. Na uzyskaną ocenę składa się wiele czynników, poniżej omówiono najciekawsze z nich.

Podczas budowy będą prowadzone monitoringi transportu materiałów budowlanych oraz zużycia wody i energii, co może się przyczynić do optymalizacji zużycia i redukcji CO2. Dodatkowo wszystkie odpady powstające na budowie będą sortowane i w jak największej ilości przekazane do ponownego przetworzenia.
Na wczesnym etapie projektu został powołany odpowiednio wykwalifikowany akustyk. Wskazał on, w jaki sposób należy chronić budynek przed hałasem z zewnątrz, a także jak ograniczyć hałas generowany przez instalacje budynkowe do otoczenia. Określono również wymagania dla pomieszczeń wrażliwych akustycznie, takich jak sale konferencyjne czy indywidualne gabinety – w pomieszczeniach tych zostaną zastosowane sufity akustyczne, a ściany zostaną wytłumione. Taka adaptacja skraca czas pogłosu w pomieszczeniach i poprawia zrozumiałość mowy.
Odpowiednio wykwalifikowany ekolog potwierdził, że inwestycja jest zlokalizowana na terenie o niskiej wartości ekologicznej, a więc ingerencja w środowisko naturalne została ograniczona do minimum, co świadczy o zrównoważonym podejściu do wyboru lokalizacji siedziby UM. Wszystkie elementy przyrodnicze na terenie będą odpowiednio chronione podczas budowy (np. zostaną zabezpieczone pni drzew, niedozwolone będzie składowanie materiałów w obrębie ich systemu korzeniowego), a po jej zakończeniu planowane jest zwiększenie wartości ekologicznej terenu. Inwestor zobowiązał się do nasadzeń roślin atrakcyjnych dla owadów i ptaków. Ciekawym, planowanym rozwiązaniem będzie umieszczenie na terenie „hoteli” dla owadów.
W budynkach została opracowana strategia dostępu do światła słonecznego, jak również kontroli oświetlenia sztucznego. Wszystkie miejsca pracy zaplanowano w bliskiej odległości od okien w celu maksymalizacji oświetlenia naturalnego i zarazem minimalizacji zużycia energii przez oprawy oświetleniowe. W salach konferencyjnych przewidziano zastosowanie systemu strefowania oświetlenia, umożliwiającego: rozdział oświetlenia na mównicę i publiczność, pełne oświetlenie całej sali, a także oświetlenia strefy słuchaczy minimalnym światłem umożliwiającym robienie notatek.
Został wykonany plan jakości powietrza, w którym określono najlepsze praktyki mające na celu ochronę powietrza podczas budowy i eksploatacji obiektu. Zalecono między innymi: częste czyszczenie kanałów, okresowe kontrole oraz regularne wymiany filtrów powietrza. Inwestor zobligował się także do zastosowania materiałów o niskiej emisji lotnych związków organicznych. Poprawi to zarówno komfort pracy, jak i pozytywnie wpłynie na zdrowie pracowników.
Analiza komfortu cieplnego wykazała, że budynki zostały zaprojektowane tak, aby uniknąć przeciągów oraz zapewnić optymalny komfort cieplny jego użytkownikom. Użytkownicy obiektów będą mieli możliwość ustawienia optymalnej temperatury, wilgotności oraz prędkości nawiewu.
Zaplanowano wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Na dachu budynku modernizowanego planuje się zainstalowanie paneli fotowoltaicznych o mocy 16kW, natomiast w budynku pasywnym panele o mocy około 18kW oraz system gruntowych pomp ciepła o mocy ponad 100 kW. Budynek pasywny osiągnie udział odnawialnych źródeł na poziomie blisko 20% całkowitego zużycia energii, a dzięki odpowiedniej izolacyjności przegród oraz zastosowaniu wysokosprawnych systemów zapotrzebowanie na energię do celów grzewczych to tylko 7,2kWh/m2rok.
Lokalizacja budynków zapewnia bardzo dobry dostęp do transportu publicznego. W garażu podziemnym zaprojektowano stojaki dla rowerów wraz z odpowiednią infrastrukturą – szafki, szatnia oraz prysznice. Udogodnienia te będą wspólne dla obu budynków. Inwestor planuje również wyposażyć kilka miejsc parkingowych w stacje do ładowania samochodów elektrycznych.
Projekt uwzględnia wykonanie systemów i rozwiązań wspomagających oszczędzanie wody pitnej. Zastosowane zostaną urządzenia o niskim użyciu wody, zawory odcinające wodę w toaletach połączone z czujnikami ruchu, automatyczny system pozwalający na wykrycie wycieków wody oraz kropelkowe linie do podlewania roślin. Przewidziano również system wykorzystania wody deszczowej na potrzeby spłukiwania toalet, co dodatkowo ograniczy zapotrzebowanie na wodę z sieci oraz zmniejszy ilość deszczówki odprowadzanej do kanalizacji. Jednocześnie ograniczone zostanie ryzyko podtopień.
Została wykonana analiza ochrony wrażliwych elementów budynku oraz degradacji materiałów. Zastosowanie materiałów wysokiej jakości, pozwoli na zwiększenie trwałości elementów wrażliwych na uszkodzenia oraz ograniczy niezbędne prace konserwatorskie. Słupy konstrukcyjne i miejsca newralgiczne będą zabezpieczały słupki ograniczające dostęp. Wszystkie zamówienia będą realizowane według sporządzonego planu zrównoważonych zamówień.

Udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami

Budynki zostały zaprojektowane z myślą o wszystkich potencjalnych użytkownikach, ze szczególnym uwzględnieniem osób z ograniczonymi możliwościami ruchowymi. Wśród planowanych udogodnień planuje się zastosować:

system fakturowych oznaczeń nawierzchniowych, wspomagający osoby niedowidzące w poruszaniu się wokół budynków;
napis na fasadzie ułatwiający identyfikację obiektu przez wprowadzenie kontrastu kolorystycznego;
umieszczenie tablic w języku Braille’a z informacją o przeznaczeniu budynków;
wejście do budynku zostanie oznaczone pasem ostrzegawczym oraz będzie wyposażone w drzwi automatyczne;
krawędzi stopni i płaszczyzn spoczników na klatkach schodowych;
system odnajdywania drogi – umieszczenie oznakowania kierunkowego we wszystkich punktach węzłowych, projektowanie systemu identyfikacji wizualnej (oznaczenia, piktogramy), uwzględniającego możliwe ograniczenia użytkowników, stosowanie informacji dotykowej, np. oznaczenia w alfabecie Braille´a przy wejściach do pomieszczeń, na poręczach schodów itp.;
pętle indukcyjne dla osób z aparatami słuchowymi lub implantami ślimakowymi w szczególności w przestrzeniach obsługi klientów na parterze budynku, przestrzeni komunikacyjnych (hol, lobby) oraz sali konferencyjnej na poziomie -1;
w budynku uwzględnia się wszystkie możliwe zasady projektowania uniwersalnego, zgodne z poradnikiem uniwersalnego projektowania „Standardy dostępności budynków dla osób z niepełnosprawnościami” Warszawa 2017, wydanym przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.

„Certyfikacja wielokryterialna w sektorze publicznym jest coraz częstszym zjawiskiem. Sweco Consulting, oprócz siedziby Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie odpowiada również za certyfikację Zespołu Budynków Ratusza Marszałkowskiego w Krakowie, w którym zastosowany będzie system tri-generacji. Cieszy nas możliwość uczestnictwa w takich ambitnych projektach i mamy nadzieję, że zrównoważone budownictwo zacznie się prężniej rozwijać w tym sektorze.” | Marcin Cierpisz, Asesor BREEAM z Działu Budownictwa Ekologicznego.

Nowa siedziba Marszałka w województwie zachodniopomorskim będzie wyjątkowa jeszcze z jednego powodu. Demonstracyjny charakter budynku pasywnego zostanie pokazany szerszej grupie zwiedzających, dzięki zaplanowaniu w nim ścieżki edukacyjnej. Odwiedzający będą mogli zapoznać się z działaniem energooszczędnych i proekologicznych rozwiązań w budynku oraz ideą budownictwa pasywnego.