Zdrowe budynki, miasta i Ty – jak projektować przestrzenie życia przyszłości
Opublikowano: 05/07/2021
Pandemia miała ogromny wpływ na ogólny stan naszego zdrowia, a także na sposób, w jaki żyjemy, komunikujemy się i pracujemy. Podniosła świadomość znaczenia projektowania miast w taki sposób, aby promować zdrowie i dobre samopoczucie mieszkających w nich ludzi. Średnio 90% czasu ludzie spędzają w pomieszczeniach zamkniętych, a do 80. roku życia człowiek spędzi w nich średnio 72 lata. Najnowszy raport Urban Insight, przygotowany przez specjalistów Sweco pokazuje, w jaki sposób dbałość o zdrowsze wnętrza, bardziej zrównoważone naturalne środowisko miejskie oraz zwiększona aktywność fizyczna mogą zaowocować stworzeniem miasta, które będzie korzystne zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego jego mieszkańców.
Do pobrania:
- Raport Sweco Urban Insight: Zdrowe budynki, miasta i Ty
- Informacja prasowa – Raport Sweco Urban Insight – Zdrowe budynki, miasta i Ty
W nowym raporcie eksperci Sweco pokazują, że możliwe jest przekształcenie miast i budynków w systemy, które mogą korzystnie wpłynąć na nasze zdrowie.
Ludzie mieszkający w miastach są o 20% bardziej narażeni na depresję, a w samej Unii Europejskiej każdego roku ponad 1,6 miliona osób traci życie z powodu uciążliwości hałasu, które jest drugim – po zanieczyszczeniu powietrza – największym środowiskowym zagrożeniem dla zdrowia w Europie. Niektóre istotne czynniki mają silny wpływ na ogólny stan naszego zdrowia w środowisku miejskim.
Niniejszy raport przedstawia opinie ekspertów z różnych dyscyplin, co pozwala na przeanalizowanie szczególnego znaczenia zieleni (roślin i bioróżnorodności, zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków), powietrza (jakości), światła (poziomu i zanieczyszczenia), hałasu (szkodliwego wpływu) i ruchu (związanego z nim korzyści fizycznych i psychicznych) w projektowaniu oraz planowaniu zdrowych budynków, a także środowisk miejskich.
ZIELEŃ DLA DOBREGO SAMOPOCZUCIA
W Europie przestrzeń publiczna stanowi od 2 do 15% powierzchni w centrach miast. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca minimalną ilość 9 m2 otwartej przestrzeni zielonej na jednego mieszkańca. Chociaż w sposobie definiowania przez miasto przestrzeni zielonej istnieją sprzeczności, wiele miast ma trudności z osiągnięciem zalecanych celów.
Z uwagi na to, że populacja i gęstość zaludnienia w miastach wciąż rośnie, istnieje jeszcze większa potrzeba zapewnienia, aby miasta stawały się bardziej zielone i aby przyszłe publiczne tereny zielone były projektowane z myślą o jakości, w sposób, który uwzględnia zdrowie i dobre samopoczucie mieszkańców.
Przyroda jako integralna część naszych miast
Wiele badań wykazało, że istnieje związek pomiędzy bliskością natury a zdrowiem psychicznym i dobrym samopoczuciem.
Jeśli mieszkasz bliżej niż 50 metrów od terenów zielonych, będziesz je odwiedzać 3-4 razy w tygodniu, ale jeśli mieszkasz 1000 metrów od terenów zielonych, będziesz je odwiedzać tylko raz w tygodniu. Badania pokazują również, że jeśli masz zielony teren blisko swojego domu, częściej będziesz odwiedzał inne tereny zielone.
Tereny zielone nie tylko pozytywnie wpływają na nasze zdrowie psychiczne, ale zachęcają również do aktywności fizycznej, kontaktów społecznych i tworzą przestrzeń do odpoczynku fizycznego i psychicznego, a wszystkie te czynniki mogą przyczynić się do zmniejszenia ryzyka rozwoju poważniejszych schorzeń, takich jak choroby układu krążenia, otyłość, depresja. Schorzenia te generują duże koszty dla społeczeństwa i zagrażają dobrobytowi ze względu na wysokie koszty leczenia. Projektowanie większej ilości terenów zielonych przynosi więc korzyści finansowe.
Życie w pomieszczeniach z dużą ilością roślin
Z uwagi na to, że większość czasu spędzamy w pomieszczeniach zamkniętych, istnieje wiele korzyści z posiadania roślin w naszym otoczeniu wewnętrznym. Poprawiają one jakość powietrza, koncentrację ludzi, ogólne samopoczucie i satysfakcję z pracy. Co więcej, rośliny mogą obniżać poziom irytacji i stresu. Kilka eksperymentów wskazuje, że obecność roślin ma pozytywny wpływ na naszą koncentrację, produktywność i kreatywność.
Pokój z widokiem
Korzyści zdrowotne przynoszą nie tylko rośliny w pomieszczeniach. Również widok może odegrać istotną rolę w naszym codziennym samopoczuciu. Wszystkie wyżej wymienione korzyści można uzyskać również dzięki widokowi na przyjemne, zielone otoczenie. Kiedy ludzie w swoich biurach lub dzieci w szkołach widzą wokół siebie zieleń, wykazują znacznie lepsze wyniki w pracy.
Aby zaplanować zdrową ilość zieleni miejskiej, Cecil Van Konijnendijk, profesor leśnictwa miejskiego na UBC, zaproponował zasadę 3-30-300, zgodnie z którą każdy powinien być w stanie zobaczyć ze swojego domu 3 drzewa, mieszkać w sąsiedztwie z co najmniej 30% pokryciem baldachimem drzew (lub roślinnością) i być nie dalej niż 300 metrów od najbliższej zielonej przestrzeni, która pozwala na wielorakie aktywności rekreacyjne.
Jakość zieleni – nie tylko ilość
Przy zagospodarowywaniu terenów zielonych nie wystarczy posadzić drzewa lub inne zielone nasadzenia i elementy. Ważna jest również jakość przestrzeni, a także sposób, w jaki jest ona postrzegana i doświadczana przez użytkowników. Ważne jest, aby wykorzystywać lokalne, rodzime gatunki i konsultować się z biologami w celu znalezienia konkretnych gatunków o najlepszym potencjale dla danego obszaru.
Potrzeba terenów zielonych podczas globalnej pandemii
Pandemia Covid-19 ujawniła znaczenie zielonych przestrzeni miejskich dla zdrowia ludzi. Pandemia spowodowała wzrost wykorzystania przez ludzi terenów zielonych, takich jak lokalne parki, plaże publiczne, przystanie i parki narodowe.
Tereny te zapewniają istotne korzyści zdrowotne, które mogą złagodzić niektóre rodzaje stresu związanego z pandemią. Mogą one również zapewnić poczucie spójności społecznej, ponieważ ludzie nadal utrzymują dystans społeczny.
Pobierz pełny raport, aby uzyskać więcej informacji w tym zakresie.
POWIETRZE, KTÓRYM ODDYCHAMY
Zanieczyszczenie powietrza jest największym środowiskowym zagrożeniem dla zdrowia w Europie. Chociaż jakość powietrza w Europie poprawiła się w ciągu ostatnich kilku dekad, zanieczyszczenie powietrza jest nadal główną przyczyną przedwczesnych zgonów na kontynencie.
Istnieją trzy podstawowe strategie, które pomagają poprawić jakość powietrza w pomieszczeniach:
1. Kontrola źródeł 2. Usprawniona wentylacja 3. Uzdatnianie powietrza
Aby w pełni zrozumieć te strategie, musimy wziąć pod uwagę “miejsca o niskim zanieczyszczeniu”, wewnętrzne źródła zanieczyszczeń, inteligentniejszą wentylację, oczyszczanie powietrza i poziomy wilgotności.
Kontrola źródeł
Zewnętrzne obszary miejskie, które wykorzystują więcej stref dla pieszych w określonych godzinach lub w weekendy, mogą pomóc w zmniejszeniu hałasu i zanieczyszczenia powietrza. Wiele europejskich miast przekształca swoje ulice w strefy przeznaczone wyłącznie dla pieszych i masowo rozbudowuje trasy rowerowe.
Na nasze zdrowie wpływa nie tylko powietrze na zewnątrz. Powietrze wewnątrz budynków może być równie szkodliwe. Z uwagi na to, że zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł wewnętrznych są zazwyczaj bardzo specyficzne dla danego budynku i procesów budowlanych, należy je dokładnie rozważyć na etapie projektowania, jak również na etapach eksploatacji i konserwacji.
Usprawniona wentylacja
Problemem, z którym najczęściej spotykamy się w budynkach, jest wysokie stężenie CO2 spowodowane słabą wentylacją. Odpowiednia wentylacja jest jednym z kluczowych sposobów zmniejszenia narażenia na wirusy w pomieszczeniach.
Głównym źródłem CO2 w budynkach jest ludzkie oddychanie. Przepisy w całej Europie określają poziomy minimalnego wymaganego przepływu świeżego powietrza w budynkach. Poziomy te są również uwzględniane w metodach certyfikacji takich jak WELL, BREEAM, DGNB i LEED.
Uzdatnianie powietrza
Pandemia Covid-19 uwypukliła znaczenie systemów dostarczania i oczyszczania powietrza w budynkach. W celu zmniejszenia ryzyka infekcji wewnątrz budynków stosuje się różne strategie. Najprostszą z nich jest dostarczanie jak największej ilości świeżego powietrza w celu rozcieńczenia lub wypłukania patogenów znajdujących się w powietrzu wewnątrz pomieszczeń. Nowoczesne centrale wentylacyjne unikają recyrkulacji zużytego powietrza z powrotem do budynku, co powoduje niewielkie ryzyko zakażenia wirusami napływającymi z zewnątrz.
W sytuacjach, w których powietrze zewnętrzne jest zanieczyszczone lub działalność w pomieszczeniach powoduje jego zanieczyszczenie, jakość powietrza powinna być monitorowana w czasie rzeczywistym i w celu zmniejszenia poziomu zanieczyszczeń należy podjąć stosowne działania.
Pobierz cały raport, aby zapoznać się z pełnym rozdziałem poświęconym tej problematyce.
NIECH BĘDZIE NATURALNE ŚWIATŁO
Oświetlenie, zarówno naturalne, jak i sztuczne, odgrywa kluczową rolę w ogólnym stanie zdrowia człowieka i wpływa na nas zarówno psychicznie, jak i fizycznie. Z perspektywy ewolucyjnej jesteśmy biologicznie uwarunkowani naturalnym cyklem światła. W rezultacie, nasz zegar biologiczny – a więc nasze ogólne zdrowie – jest zagrożone przez sztuczne oświetlenie, które nie respektuje tej złożonej kombinacji właściwości.
80% światowej populacji żyje pod zanieczyszczonym światłem niebem, a z każdym rokiem noc w Europie staje się coraz jaśniejsza.
Wiele krajów europejskich, w tym Włochy, Słowenia, Hiszpania, Francja i Chorwacja, opracowało strategie mające na celu walkę z zanieczyszczeniem światłem.
Czy wiesz, że, że badania wykazują, że ekspozycja na światło słoneczne może poprawić jakość snu – pracownicy wystawieni na działanie naturalnego światła śpią średnio o 46 minut dłużej w porównaniu z ich kolegami pracującymi wyłącznie przy sztucznym oświetleniu.
Uwzględnienie naturalnego światła w projektach wnętrz domów, miejsc pracy i placówek opieki zdrowotnej ma kluczowe znaczenie ze względu na korzyści, jakie naturalne światło przynosi ludzkiemu zdrowiu.
OD HAŁASU MIEJSKIEGO DO DŹWIĘKU MIASTA
Dźwięki w mieście są wynikiem działalności człowieka i stanowią część kultury miejskiej – mówią nam, że miasto żyje i tętni życiem. Jednak dźwięki miejskie mogą przekształcić się w szkodliwy dla nas hałas i być postrzegane przez mieszkańców jako niepotrzebne i przeszkadzające.
W Europie zanieczyszczenie hałasem jest drugim co do wielkości środowiskowym zagrożeniem zdrowia. 113 milionów ludzi cierpi z powodu szkodliwego poziomu uciążliwości hałasu, co prowadzi do 48,000 nowych przypadków chorób serca i 12,000 przedwczesnych zgonów. Pomimo tego w ciągu ostatnich dziesięciu lat nie poczyniono żadnych znaczących postępów, a poziom hałasu będzie prawdopodobnie wzrastał.
Około 82 mln obywateli zamieszkujących europejskie obszary miejskie jest narażonych na hałas drogowy na poziomie powyżej Lden 55 dB, który zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), jest poziomem progowym dla hałasu drogowego.
Aby zapewnić zgodność z obowiązującymi wytycznymi i dyrektywami dotyczącymi hałasu nie wystarczy samo ograniczenie ruchu ulicznego. Poziom hałasu może obniżyć zastosowanie ekranów akustycznych wzdłuż dróg oraz izolacji akustycznej w przyszłych domach. Planowanie i ochrona terenów zielonych oraz zapewnienie spokojnych przestrzeni miejskich pomaga zmniejszyć szkodliwe skutki hałasu.
Również dobre warunki akustyczne są kluczowym czynnikiem wpływającym na wysoką wydajność w pracy wymagającej koncentracji, zarówno w domu, jak i w biurach i szkołach, a także na zdolność uczenia się uczniów. Dotyczy to zarówno izolacji od hałasu z zewnątrz poprzez zastosowanie dźwiękoszczelnych okien, jak i uzyskania przyjemnego klimatu akustycznego w pomieszczeniach o odpowiednio niskim czasie pogłosu (czas utrzymywania się dźwięku po jego wytworzeniu), który umożliwia dłuższe przebywanie w pomieszczeniu bez uczucia zmęczenia.
Wysoki poziom hałasu doprowadził do ustalenia wymagań dotyczących przepisów akustycznych w pomieszczeniach, w tym skupienia uwagi na sufitach dźwiękochłonnych.
PROMOWANIE RUCHU
W ciągu ostatnich 30 lat wzrosła powszechność fizycznej aktywności w czasie wolnym, przy jednoczesnym spadku aktywności fizycznej w pracy. Jednak ponad jedna trzecia osób dorosłych jest niewystarczająco aktywna. Ten brak aktywności fizycznej jest przyczyną około 10% z 23,1 milionów zgonów i 8,3 milionów lat życia skorygowanych niesprawnością traconych każdego roku w Europie.
Covid-19 sprawił, że kwestia ta nabrała jeszcze większego znaczenia. Według badań, podczas epidemii Covid-19 zaobserwowano znaczny spadek aktywności fizycznej i wydłużenie czasu spędzanego na zajęciach w pozycji siedzącej, zwłaszcza wśród młodych ludzi.
Co więcej, urbaniści i projektanci powinni wziąć pod uwagę różne środki transportu w europejskich miastach, aby promować zachowania bardziej aktywne fizycznie. Na przykład, w 25 europejskich miastach, zwłaszcza w Europie Południowej, chodzenie pieszo stanowi ponad 40% całkowitego podziału modalnego.
Aktywna architektura
Z uwagi na to, że około 90% czasu spędzamy w pomieszczeniach zamkniętych, sposób, w jaki projektujemy nasze budynki, ma kluczowe znaczenie dla promowania zdrowego ruchu. Budynki, w których znajdują się miejsca do zabawy lub uprawiania sportu, lub które są dobrze połączone z przestrzeniami zewnętrznymi, stwarzają również większe możliwości promowania zdrowego stylu życia.
Więcej informacji o tym, jak możemy lepiej zaprojektować podróże, jak traktować miasto jako plac zabaw i dlaczego musimy projektować bardziej aktywną architekturę, jest dostępnych w pełnym raporcie.
WNIOSKI I ZALECENIA
Miasto i jego budynki mogą być naprawdę energetyzujące i mieć pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Nie musimy po prostu akceptować złej jakości powietrza, hałasu oraz nieprzyjemnego i zanieczyszczonego środowiska w pomieszczeniach lub na zewnątrz.
Poniżej przedstawiono 3 kluczowe wnioski z tego raportu dotyczące projektowania budynków i miast w celu promowania zdrowszego życia w mieście.
- Zwróć uwagę na związek pomiędzy środowiskiem wewnętrznym i zewnętrznym
Ponieważ środowisko zewnętrzne i wewnętrzne są ze sobą ściśle powiązane, o środowisku zabudowanym urbaniści muszą myśleć w sposób holistyczny. W większości przypadków potrzeba zastosowania wysoce zaawansowanego i kosztownego systemu oczyszczania powietrza wynika jedynie z faktu zanieczyszczonego powietrza na zewnątrz.
Zanim zaczniemy projektować systemy sztucznego oświetlenia, należy jak najlepiej wykorzystać światło naturalne. Światło naturalne jest darmowe i przyjazne dla ciała ludzkiego – inteligentne projektowanie elewacji i rozwiązania architektoniczne mogą zapewnić naturalne światło w środowisku wewnętrznym.
- Zieleń jako przemyślany projekt
Nasze przyszłe miasta powinny być budowane z wykorzystaniem większej ilości terenów zielonych przypadających na jednego mieszkańca oraz terenów zielonych o wyższej jakości. Przy projektowaniu obszarów miejskich, ulic i budynków powinna być brana pod uwagę przyroda.
Przyroda nie tylko korzystnie wpływa na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne, ale przyczynia się do lepszej jakości powietrza, mniejszej uciążliwości hałasu, większej absorpcji emisji CO2 oraz, jeśli jest dobrze zaplanowana z uwzględnieniem różnorodności gatunków, do większej bioróżnorodności.
- Promowanie ruchu
Nasze przyszłe miasta i budynki powinny inspirować ludzi do dokonywania jak najzdrowszych wyborów w czasie przemieszczania się. Aby to osiągnąć, inżynierowie i architekci muszą się skupić na projektowaniu budynków, schodów, korytarzy, przestrzeni miejskich i infrastruktury w sposób coraz bardziej innowacyjny i zachęcający do korzystania z nich.
Aby uzyskać więcej informacji szczegółowych na temat wniosków i zaleceń, pobierz pełny raport.
O Autorach
Daniel Hojniak jest Starszym Inżynierem ds. Zrównoważonego budownictwa. Pasjonuje się rozwiązaniami inżynieryjnymi, które sprawiają, że budynki są lepszym miejscem do życia i pracy. Daniel był zaangażowany w szereg międzynarodowych projektów, w tym projekty wysokiej klasy biur, sklepów, mieszkań i obiektów przemysłowych. Jest akredytowanym profesjonalistą WELL, LEED i BREEAM oraz laureatem nagrody IWBI Leadership 2019.
Camilla Julie Hvid jest duńskim Inżynierem i Architektem krajobrazu pracującym w Kopenhadze w dziale adaptacji do zmian klimatu w Sweco Denmark. Jej celem jest zrównoważony rozwój i projektowanie rozwiązań, które przynoszą korzyści zarówno ludziom, jak i bioróżnorodności. Camilla wierzy, że interdyscyplinarność oraz natura są kluczem do projektowania wspaniałych, zrównoważonych rozwiązań dla naszych miast i budynków, aby zapewnić lepszą, zdrowszą przyszłość.
O Urban Insight
Urban Insight to długoterminowa inicjatywa, która w formie raportów dostarcza spostrzeżeń na temat zrównoważonego rozwoju miast, widzianego z perspektywy ich mieszkańców. Raporty, napisane przez ekspertów Sweco, oparte są na sprawdzonych informacjach i badaniach. Inicjatywa ta zwraca uwagę na fakty potrzebne do zrozumienia i sprostania obecnym oraz przyszłym wyzwaniom.
Możesz dowiedzieć się więcej odwiedzając stronę internetową:: swecogroup.com/urban-insight.
Osoba do kontaktu
Klaudia Moralewicz
Lider projektu Urban Insight w Polsce, Assessor BREEAM INC